Brief aan Eberhard van der Laan, burgemeester van Amsterdam, gast in het televisieprogramma Zomergasten (30 juli 2017)
Lieve burgemeester
Het was een bewogen avond met u als Zomergast. Drie uur lang heb ik, samen met bijna een miljoen andere kijkers, ademloos uw programma gevolgd. Ik wist wel van uw populariteit in Amsterdam, maar nu begrijp ik beter waarom. Ik ben ook fan! Ik was geboeid door uw warme persoonlijkheid, uw grote betrokkenheid en oprechte, bevlogen manier van spreken. En dan is er ook nog de timing, want ook al hopen wij net als u, dat u ‘nog een poosje’ burgemeester blijft, u bent ongeneeslijk ziek en ik voelde me vereerd om deze kwetsbare tijd met u te mogen delen. De social media gonsde na afloop vol bewondering en ontroering over deze memorabele avond.
Burgemeester van ons allemaal
Wat maakt dat we u zo massaal in onze harten sluiten? Naast uw innemende persoonlijkheid was dat wat mij betreft omdat uw pleidooi over verbinding en verbroedering in wezen een oproep was om ons te herinneren waar het in het leven werkelijk om gaat: je hart openen voor elkaar, oftewel leven vanuit liefde en compassie. Met Amsterdam en de Amsterdammers als metafoor voor de wereld en haar wereldburgers. Niet voor niets werd u op twitter liefkozend ‘de burgemeester van ons allemaal’ genoemd.
Juist nu, in een tijd waarin er zoveel dreiging en geweld is, waarin de scriptschrijvers van de Amerikaanse serie House of Cards moeite hebben om de bizarre werkelijkheid van Trump’s presidentschap te overtreffen. Juist nu is het nodig om niet nog meer verdeeldheid te zaaien, maar te zoeken naar wat ons verbindt, uit te gaan van het goede in de mens (liefde), en elkaar begripvol te steunen op momenten van pijn, angst of verdriet (compassie).
De burgemeester die graag wil dat er harmonieus samen wordt geleefd, vindt dit mooi
De kracht van liefdevolle vriendelijkheid en compassie is gebaseerd op het besef dat iedereen, niemand uitgezonderd, gelukkig wil zijn, en dat niemand pijn wil lijden. Je hoeft geen boeddhist te zijn of verbonden aan welke religie dan ook, om op deze manier in het leven te staan. Dat ieder van ons van nature het vermogen heeft om compassievol te reageren, bleek uit het fragment dat u liet zien naar aanleiding van het noodlottige ongeval dat de ajacied Abdelhak Nouri trof. De supporters van de F-side organiseerden samen met de plaatselijke moslim gemeenschap een eredienst voor de jonge voetballer. Gedeeld verdriet leidde tot verbroedering tussen twee partijen die elkaar normaal gesproken niet kunnen uitstaan. Hun gemeenschappelijke liefde voor de sport en voor ‘Appie’ Nouri opende hun harten en verbond hen met elkaar. U probeerde u nog groot te houden, maar de beelden emotioneerden u ook want, zo zei u heel treffend: ‘De burgemeester die graag wil dat er harmonieus samen wordt geleefd, vindt dit mooi.’ Ik op mijn beurt werd geraakt door uw ontroering en pinkte ook een traantje weg.
Veel mindfulness- en compassieoefeningen zijn gebaseerd op de eeuwenoude wijsheid dat ieder van ons over de gave beschikt om liefdevol en vriendelijk te zijn, mededogend en vreugdevol naar anderen en naar zichzelf, maar we zijn vaak vergeten hoe het moet! We leven in onze eigen bubbel en zijn het contact met onszelf en met onze essentie verloren. U haalde ons even uit de ik-gerichte wereld en verbond ons met een grotere ruimte waar het niet uitmaakt of je moslim bent of F-sider, Amsterdammer, Rotterdammer, Marokkaan of Turk. We zijn allemaal mensen die, in essentie, harmonieus willen (samen)leven.
Ik hoop dat Amsterdam de lieve stad blijft die het is
Als klap op de vuurpijl kwam de slotvraag over wat u op de drempel van uw leven Amsterdam toewenst. Terwijl u aangeslagen vertelde dat u hoopt ‘dat Amsterdam de lieve stad blijft die het is’, liepen ook bij mij de tranen over mijn gezicht. Volgens mij deed Nederland op dat moment massaal een greep in de tissuebox Pfoe! Niet alleen omdat u ongeneeslijk ziek bent en sprak over uw nalatenschap, maar ook omdat u kiest voor de liefde. Dat raakte me. Geen economische welvaart of veiligheid als gewenst toekomstperspectief, iets wat je zou kunnen verwachten van een burgemeester, maar oprecht hopen dat Amsterdam een lieve stad blijft, met lieve mensen die lief zijn voor elkaar.
Een van de grote misverstanden die ik uit eigen ervaring ken en waar ik als mindfulness- en compassietrainer regelmatig tegenaan loop, is dat mensen uitspraken als ‘lief zijn voor jezelf’ en ‘lief zijn voor elkaar’ associëren met soft en zweverig. Door u als burgemeester en voormalig advocaat op te werpen voor de liefde, bewijst u het tegendeel. Daar ben ik u dankbaar voor. Temeer omdat ik uw missie deel; ook ik wil de wereld (inclusief mijzelf) wat liever maken.
Lief zijn voor elkaar begint met lief zijn voor jezelf
Zolang je je eigen fouten en tekortkomingen veroordeelt, is de kans groot dat je dat ook doet bij een ander. Zelfliefde en zelfcompassie vormen de basis van een liefdevolle samenleving. Het zit van nature in ons, vriendelijkheid, liefde, compassie, maar de meeste mensen vinden het moeilijker om aardig voor zichzelf te zijn dan voor een ander. Daarom heb ik een boek geschreven met uitleg en praktische handvatten: Hartvol, de kracht van zelfcompassie. Want lief zijn kun je leren.
Maar het allermeest dank ik u voor het tonen van uw kwetsbaarheid en uw gevoeligheid. Ik buig voor uw ontroering, uw tranen van verdriet, uw medeleven met ons, burgers in alle soorten en maten en uw pleidooi voor liefde.
Gevoeligheid is een teken van leven.
Liever gekwetst dan gehard.
Ik buig voor hen wiens harten openen op de moeilijkste momenten,
Voor hen die weigeren om hun harnas langer te dragen dan noodzakelijk,
Die herkennen dat moed de basis is van kwetsbaarheid.
Uiteindelijk vernietigen de oorlogszuchtige strijders elkaar,
Zij met een open hart zullen de aarde beërven – Jeff Brown.
Met hartvolle groet van een van uw vele fans uit Amsterdam,
Marlou
Hoogtepunten uit deze uitzending kun je hier terugkijken.
De gehele uitzending Zomergasten, met Eberhard van der Laan is tot 9 augustus nog terug te zien via uitzending gemist.